Wiosna z Mistrzem Tradycji

Treść

Czas wiosenny to intensywny wzrost roślin, w tym takich, które są surowcem zielarskim. Podczas zajęć, które rozpoczęliśmy w pierwszej połowie kwietnia Ania Czuchta, nasz Mistrz Tradycji zielarskich Pogórza i Łemkowszczyzny, zaznajamiała uczestników projektu z kilkoma aspektami zielarstwa na naszych terenach.

I tak rozpoczęliśmy cykl od historii zielarstwa oraz ziół w tradycji ludowej Karpat i jej mieszkańców – Pogórzan i Łemków. Zapoznawaliśmy się ze znaczeniem poszczególnych wiosennych ziół a przede wszystkim uczyliśmy się rozpoznawać zioła. Uczyliśmy się je odróżniać i poznawaliśmy zasady ich stosowania. Uczyliśmy się ekstrakcji, by wydobyć z tych rośliny jak najwięcej substancji czynnych oraz samodzielne wykonywaliśmy roślinne ekstrakty tzw. przedmieszki. Na zajęciach poznałyśmy a czasem stosowałyśmy: czosnek niedźwiedzi (Alium Ursinum L.) liście podbiału pospolitego (Tussilago farfara L.), kwiaty i liście czeremchy zwyczajna (Prunus avium Mill.), kwiaty jasnoty białej (Lamium Album), pierwiosnka wyniosły (Primula elatior Hill.) i śliwy tarniny (Prunus spinosa L.), bluszczyka kurdybanka (Glechoma hederacea L.) – jednego z niegdyś z najpopularniejszych ziół karpackich, krwawnika pospolity (Achillea millefolium L.), liście maliny właściwej (Rubus idaeus L.) i jeżyny popielicy (Rubus caesius l) . Uczyliśmy się rozpoznawać też inne zioła, które niekoniecznie stosowane były na naszym terenie, min. śladziennicy  czy lepiężnika różowego i białego. Próbowaliśmy na surowo pączki lipy, które zawierają mnóstwo dobroczynnych śluzów czy młodych pączków modrzewia z dużą zawartością Wit. C.

Liście buka, maliny i jeżyny posłużyły nam do wykonania herbatki fermentowanej, natomiast z kwiatów mniszka lekarskiego wykonałyśmy leczniczy syrop.

Z uwagi na czas wielkopostny i świąt Wielkanocnych, był czas na wątek kulinarny z wykorzystaniem ziół wczesnowiosennych. Ugotowane zostały dwie zupy charakterystyczne dla naszych terenów i tego terminu. Z  młodziutkiego szczawiu i warzyw ugotowana została zupa szczawiowa, którą tradycyjnie jadło się w okresie postu u Łemków. Z tartego korzenia chrzanu oraz serwatki ugotowałyśmy „święconkę” – zupę podawaną na stole wielkanocnym u Pogórzan z okolic Gorlic, w tym i Ropy.

Zioła i rośliny wczesnowiosenne na zdjęciach – knieć błotna, fiołek wonny, bluszczyk kurdybanek, śledziennica (Chrysosplenium L.) z lepiężnikiem, lepiężnik i pierwiosnek, topola szara w fazie pączka, lepiężnik biały, żywiec gruczołowaty, czosnek niedźwiedzi i te nieco późniejsze – kozłek całolistny, liście storczyka – kukułki plamistej, niezapominajka, aleja lipowa w Ropkach, mniszek lekarski, podbiał kwiat i owocnik, fiołek trójbarwny, barwinek pospolity (Vinca minor L.), jasnota biała, krzyżownica, śliwa tarnina, kwiat czeremchy  (kocierby).