Przejdź do treści
Przykładowy Banner
Przejdź do stopki

Zabytki Gminy Ropa

Treść

Zarys historii dworu w Ropie

 

 

Ropa została założona w XIV w. jako wieś królewska na prawie niemieckim i należała do starostwa bieckiego. Pierwsza wzmianka o Ropie pojawia się w roku 1393, kiedy stanowiła ona dziedziczne sołectwo Gładyszów.

 

Początkiem 1528r., tuż po sejmie w Piotrkowie, Ropa była własnością Specymira Jordana jako spadek jego żony, wywodzącej się z rodu Gładyszów. W tym okresie często na terenie Ropy bywał Seweryn Boner* - burgrabia i żupnik krakowski a także bankier sądecki i współpracownik Zygmunta I Starego. W roku 1581 Ropę przejmuje hrabia Adam Brzeziński herbu Trąby. Około roku 1585 wieś z dzierżawy od hrabiego Adama Brzezińskiego odbiera syn Specymira -  ­Jerzy Jordan, będący wówczas arianinem. Po jego śmierci majątek przejęła córka, która też była żoną arianina z Gorlic pana Jana Rylskiego. Po Rylskich właścicielem dóbr w Ropie zostaje rodzina Burzyńskich lub też Burzeńskich spod Tuchowa. W kilka lat później pojawia się pierwsza wzmianka o dworze w Ropie - według p. dr Andrzeja B. Krupińskiego:"... istnienie dworu w Ropie odnotowane w początkach XVIIw. nie oznacza wcale, że dopiero wtedy został on wzniesiony. Analizując zachowane po nim resztki sadzić należy - pisze dalej pan Krupiński, - że datę jego powstania przesunąć trzeba w głąb wieku XVI”. Ma on zresztą zupełną rację bo plan zachowanych, kamiennych piwnic i pomieszczeń parteru, forma ich sklepień i jeszcze wiele innych szczegółów wskazują na to, iż była to typowa budowla szesnastowieczna, podobna do tych z Jeżowa, Gorlic i Wieruszyc.

Po Burzeńskich w XVII w. Ropę przejmują Domaradzcy, których dobra często nawiedzają i plądrują okoliczni beskidnicy - zbóje wszelkich maści Zbójeckie napady powodują opuszczenie Ropy przez właścicieli a zabudowania dworskie na dłuższy czas stają się lamusem. Około 1759 r. wieś Ropa jako dobro koronne dzierżawione przez starostę bieckiego  Wilhelma Siemieńskiego, za jego zresztą staraniem, staje się własnością Siemieńskich. Jako swą własność, hrabia traktuje Ropę bardzo poważnie. W roku 1761 buduje bowiem kościół drewniany, stojący do dnia dzisiejszego oraz "fabrykę skór angielskich", o której wspomina w 1786 roku w swej książce hr. Kuropatnicki. Nadchodzi rok 1789 i Wilhelm Siemieński przekazuje swoje rozległe dobra wraz z ziemia ropską synowi Stanisławowi Wilhelmowi. Ten w roku 1803 przebudowuje budynek dworski na styl barokowo - klasycystyczny i wznosi dwie oficyny dla służby i gości. Zakłada też przydworski park, obsadzając go sprowadzonymi z innych krajów drzewami.

Około 1850 roku następuje zmiana właściciela dóbr w Ropie. Zostaje nim rodzina Skorchowskich, a p. Feliks Skrochowski wspólnie ze swoją żoną Jadwigą od roku 1862 zasiada w Radzie Szkolnej Miejscowej w Ropie. Obserwują też roczne popisy uczniów i wspomagają szkołę finansowo.

 

W 1907 roku Skrochowscy są jeszcze właścicielami posiadłości w Ropie. Okres od 1907 do 1918 pozostaje jeszcze w kręgu badań.  W roku 1918 zabudowania dworskie wraz z gruntami nabywa Pan Felicjan Ordynat Mieroszewski, a po jego śmierci w 1932 r. dobra te przejmuje w spadku jego żona Gustawa z Hrabiów Szembeków Ordynatowa Mieroszewska. W roku 1935 od p. Mieroszewskiej majętność w Ropie nabywa inż. Romuald  Wowkonowicz dyrektor Fabryki w Mościcach.W 1944r. na mocy dekretu B. Bieruta odbierano posiadłości większe niż 50h. Dwór i grunta dworskie w Ropie odebrano właścicielom i na podstawie między innymi decyzji Powiatowego Urzędu Ziemskiego w Gorlicach ze stycznia 1946 roku obiekt stał się własnością Skarbu Państwa. Do 1975 roku w budynku głównym mieścił się Urząd Gminy, przedszkole, biblioteka, kilka oddziałów szkolnych a jedna z oficyn służyła za siedzibę Milicji Obywatelskiej. W 1987 roku Urząd Gminy w Gorlicach postanawia przekazać w zarząd obiekty dworskie Wojewódzkiemu Ośrodkowi Kultury w Nowym Sączu. Instytucja ta wydała około 2 miliardy starych złotych na remont (wykonano ogrodzenie i betonowe wylewki wewnątrz budynku). W 1990 roku p. Ewa Wowkonowicz - Glassgall upomniała się o swoją własność w wyniku czego ówczesny wojewoda nowosądecki p. Józef Jungiewicz zaprzestał dalszych nakładów finansowych i dworek pozostał bez żadnej opieki poddając się procesowi dalszego niszczenia. Po śmierci p. Wowkonowicz - G1assgall w 1995 roku., spadkobierczynią zabudowań dworskich w Ropie została jej córka, Maria Małgorzata Glassgall - Gryszka mieszkająca w Kanadzie. Ona swej własności nie odzyskała. Dwór dalej był dewastowany, a dopełnieniem zniszczeń był pożar z 3-go na 4-tego września 1996 roku.

 

 

 

Od 1 września 1997 roku pojawiają się nowi właściciele, nabywający dwór w ramach rekompensaty za utracone mienie na dawnych, wschodnich terenach Polski. Nowa nabywczyni nie ma najwyraźniej funduszy na dźwignięcie budynku z ruin. Sprzedaje więc w roku 1999 zbudowania wraz z przyległymi gruntami nowemu właścicielowi, który natychmiast rozpoczął remont.

Obecnie wygląd dworku zmienia się z dnia na dzień i jak tak dalej będzie to jest szansa aby ropska posiadłość znalazła się w księdze dworów i dworków polskich jako jedna z piękniejszych i cenniejszych budowli rejonu Podkarpacia i Polski południowej.

86853